Visla (Wisła)

Wisła jest najważniejszą i najdłuższą rzeką w Polsce. Jest też najdłuższym i drugim (po Newie) wodnym dopływem Bałtyku. Przepływa przez środek kraju z południa na północ, wkraczając (lub przynajmniej stanowiąc granicę) na teren ośmiu województw (śląskiego, małopolskiego, swatokrzyskiego, podkarpackiego, lubelskiego, mazowieckiego, kujawsko-pomorskiego, pomorskiego). Jego długość wynosi 1047 km. Powierzchnia zlewni wynosi 194 424 km² (z czego w Polsce około 150 000 km²).

Przebieg rzeki.

Wznosi się na wysokości 1106 m n.p.m., na zachodnim stoku góry Beraná w Beskidzie Śląskim jako Biała i Czarna Wisła. Przepływ Wisły dzieli się na trzy części. Górny potok zaczyna się przy źródłach, a kończy w mieście Sandomierz. Pierwsze 60 km w Beskidach ma charakter górskiego potoku. Poniżej Krakowa, dzięki licznym dopływom z Karpat, staje się bardziej wodnisty. Szerokość koryta poniżej ujścia Dunajca sięga już 200 m, a poniżej ujścia Sanu 600 do 1000 m. W tych miejscach rozpoczyna się bieg środkowy, prowadzący aż do zbiegu z Narwią.

Dolny bieg aż do ujścia do Bałtyku. W środkowym i dolnym biegu Wisła jest typową rzeką płaską, płynącą w szerokiej i miejscami tarasowej dolinie. Koryto jest nierówne i miejscami dzieli się na ramiona i kanały. Kształt koryta jest niestabilny, występują liczne płycizny i bystrza. Poniżej Torunia kanał jest w pełni uregulowany, a brzegi powyżej są przynajmniej wzmocnione tam, gdzie są najbardziej zagrożone podkopaniem. W odległości 50 km zaczyna się delta. Najwyższy punkt kotliny leży na wysokości 2663 m n.p.m. (Gerlachowski Szczyt w Tatrach). Asymetria dorzecza (prawy brzeg do lewego) wynosi 73:27 %.

Dopływy Wisły

od lewej – Kamienna, Przemsza, Nida, Pilica, Nidzica, Bzura, Brda, Wda, Wierzyca, Motława
od prawej – Bělá, Soła, Skawa, Raba, Dunajec, Wisłoka, San, Kurówka, Wieprz, Narew z Bugiem, Drwęca.

Reżim wodny

Na reżim wodny Wisły duży wpływ mają dopływy spływające z Karpat. Wiosną poziom wody podnosi się w wyniku topnienia śniegu. Powodzie występują latem i zimą. Gwałtowne i wysokie (do 10 m) wzrosty poziomu wody powodują niekiedy katastrofalne szkody. Zimą rzeka może podnosić się również z powodu lodu blokującego koryto. W okresie między powodziami rzeka jest płytka, co utrudnia żeglugę. Średni przepływ wieloletni wynosi 84 m³/s w Krakowie, 590 m³/s w Warszawie i 1054 m³/s w Tczewie w pobliżu ujścia. Pokrywa lodowa jest niestabilna głównie w górnym biegu.